Συλλογή φυσικών πόρων: Καλές πρακτικές

Συλλογή μανιταριών στην Ευρώπη και μούρων στη Ρουμανία

Ο Ευρωπαϊκός Οδηγός Πρακτικών για την Συλλογή Μανιταριών

Αρκετά για γεύμα.
Αρκετά για γεύμα.

Τα μανιτάρια είναι τα αρχαιότερα βρώσιμα είδη στον πλανήτη. Η εξέλιξη των μυκήτων ήταν διαφορετική αυτής των ζώων, με τα οποία οι μύκητες έχουν περισσότερες συγγένειες απ’ ότι με τα φυτά, και ξεκίνησε ένα δισεκατομμύριο χρόνια πριν, με τους μύκητες να γίνονται τα πρώτα σύνθετα είδη στη γη. Οι μύκητες συντελούν επίσης στην κάλυψη πολλών αναγκών μας, με το να ανακυκλώνουν θρεπτικά συστατικά και υποστηρίζοντας την ανάπτυξη των φυτών, αλλά και με το να προσφέρουν την απαραίτητη ζύμωση στο ψωμί και στο αλκοόλ που επίσης καταναλώνουμε.

Η συλλογή μανιταριών είναι πολύ πιο συχνή στην Ευρώπη από το κυνήγι ή το ψάρεμα. Οι συλλέκτες μανιταριών μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση και επανάκτηση του πλούτου της φύσης, ιδίως αν υιοθετήσουν πρακτικές που διατηρούν και επαναφέρουν οικοσυστήματα στα οποία αναπτύσσονται τα μανιτάρια.

Η Διάσκεψη της Βέρνης του Συμβουλίου της Ευρώπης υιοθέτησε μια Χάρτα για τη Συλλογή Μανιταριών και τη Βιοποικιλότητα, της οποίας το παράρτημα αυτό αποτελεί μέρος. Η Διάσκεψη της Βέρνης υποστηρίχθηκε από το Διεθνές Συμβούλιο για τη Διατήρηση της Φύσης (International Council for Conservation of Nature (www.iucn.org)). Η πλήρης Χάρτα, καθώς και περισσότερες πληροφορίες με συνδέσμους σε άλλους οργανισμούς υπάρχουν στο δικτυακό τόπο www.naturalliance.eu. Τα ελάχιστα που μπορεί να κάνει κάποιος συλλέκτης μανιταριών είναι οι παρακάτω απλές πρακτικές:

Η φύση, οι άνθρωποι, αλλά και εσύ μακροπρόθεσμα θα ωφεληθείτε αν:

Μπορείς να διαχωρίσεις τα μανιτάρια: Μπορείς να πάρεις έναν οδηγό για να γνωρίσεις τα προστατευόμενα είδη, καθώς και τα δηλητηριώδη. Μη συλλέγεις αυτά που δεν μπορείς να αναγνωρίσεις. Να συλλέγεις είδη που βρίσκονται σε αφθονία, και όχι τα σπάνια.

Σεβάσου τους νόμους και τους κανονισμούς: Να έχεις γνώση και να σέβεσαι τους χώρους όπου δεν επιτρέπεται η συλλογή, οι οποίοι μπορεί να είναι απαραίτητοι σε περιοχές υψηλής πυκνότητας πληθυσμού. Να συμβουλεύεσαι τους φύλακες των χώρων, ειδικά σε προστατευόμενες περιοχές.

Σεβάσου τη φύση: Να σέβεσαι την ανάγκη να μη διαταράσσεται το χώμα και τα φυτική υπολείμματα. Να αφήνεις τα μανιτάρια να ανοίγουν και να αφήνουν σπόρους. Να αφήνεις όσα μανιτάρια δεν είναι καλά. Να καθοδηγείς και άλλους να υιοθετήσουν αυτές και άλλες καλές πρακτικές.

Σκέψου τους άλλους: Πάντα να αφήνεις κάποια μανιτάρια για άλλους που θα έρθουν μετά από εσένα (για παράδειγμα φωτογράφους ή επιστήμονες που παρακολουθούν την τοπική βιοποικιλότητα), ή για άλλα είδη που χρειάζονται τροφή (έντομα), καθώς και για αναπαραγωγή.

Μη κάνεις σκουπίδια: Μη συλλέγεις περισσότερα από αυτά που χρειάζεσαι. Σκόρπισε τα υπολείμματα των μανιταριών που αφήνεις. Αποθάρρυνε άλλους από δραστηριότητες επιβλαβείς για τα μανιτάρια (πχ. τρέξιμο, ποδηλασία, ιππασία) σε περιοχές μανιταριών.

Να συνεισφέρεις όπου μπορείς: Η συνεισφορά σου προς τους πιθανούς ιδιοκτήτες ή φύλακες της γης που συλλέγεις δεν είναι ανάγκη να είναι χρηματική, αλλά ακόμη κι ένα χαμόγελο ή ένα μικρό δώρο θα τους ευχαριστήσει και θα νιώσουν ικανοποίηση που διατηρούν τη φύση για να προσφέρει σε εσένα. Αν σου ζητηθεί, να πληρώνεις τη συνδρομή σου σε τοπικές οργανώσεις ή συλλόγους.

Να βοηθάς στη διατήρηση της φύσης: Να βοηθάς στην παρακολούθηση και επαναφορά ειδών μανιταριών και των οικοσυστημάτων τους αν σου ζητηθεί. Αν είναι δυνατόν, γίνε μέλος σε οργανισμούς που συντελούν στη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος.

Συλλογή θαλλασίων ειδών στον Άγιο Γεώργιο στη Ρουμανία

Το θαλάσσιο buckthorn παράγει κίτρινα μούρα σε αφθονία
Το θαλάσσιο buckthorn παράγει κίτρινα μούρα σε αφθονία

Το Sfântu Gheorghe (Άγιος Γεώργιος) είναι μια κοινότητα στις εκβολές του Δούναβη, που έχει πρόσβαση μόνο από το νερό. Η κύρια βιομηχανία της περιοχής είναι η αλιεία, η οποία έχει πληγεί σοβαρά από την απαγόρευση αλίευσης οξύρρυγχου το 2006. Βιολόγοι από το Εθνικό Ίδρυμα του Δέλτα του Δούναβη βοήθησαν τους κατοίκους της περιοχής για την εξεύρεση εναλλακτικών πόρων από την άγρια φύση. Ένας τέτοιος πιθανός πόρων είναι ένας παραθαλάσσιος θάμνος (buckthorn), ο οποίος παράγει άφθονα κίτρινα μούρα που χρησιμοποιούνται σε τρόφιμα, ποτά και παραδοσιακή ιατρική.

Η συγκομιδή καλαμιών αποτελεί ήδη μια τοπική πρακτική, ενώ υπήρχε η αίσθηση ότι τα μούρα του buckthorn μπορούν να αξιοποιηθούν τουλάχιστον για να ενισχύσουν την εμπειρία των τουριστών επισκεπτών σε μια αναπτυσσόμενη τουριστική βιομηχανία. Παιδιά από την τοπική κοινότητα ανέλαβαν λοιπόν την εκπόνηση χαρτογράφησης για να εκτιμηθεί το εμβαδόν της έκτασης όπου βρίσκονται buckthorn και ως εκ τούτου, η εν δυνάμει αξία της συγκομιδής, χρησιμοποιώντας τα εργαλεία χαρατογράφησης και GPS υποδομές που διατίθενται από το Naturalliance.

Τα παιδιά απόλαυσαν τη χαρτογράφηση της έκτασης των πόρων
Τα παιδιά απόλαυσαν τη χαρτογράφηση της έκτασης των πόρων

Πολλά έργα σε όλη την Ευρώπη αποφέρουν οφέλη στις τοπικές κοινότητες και συμβάλλουν στη διατήρηση αυτοφυών φυτικών ειδών. Μερικά από αυτά τα έργα έχουν καταχωρηθεί ως έργα βιώσιμης χρήσης των άγριων φυτών σε ένα σύστημα πιστοποίησης που έχεθ θεσπιστεί από μεγάλες διεθνείς περιβαλλοντικές οργανώσεις. Το έργο στο Sfântu Gheorghe θα μπορούσε ή όχι να καταχωρηθεί επίσης. Ωστόσο, ανεξάρτητα από την οικονομική έκβαση του έργου, όλα τα παιδιά της περιοχής θα κοιτούν τώρα αυτόν τον αγκαθωτό θάμνο με περισσότερο σεβασμό και εκτίμηση.

 
Στο διαδίκτυο
υποστηρίζεται από
TESS λογότυπο Game and Wildlife Conservation Trust λογότυπο Anatrack Ltd Λογότυπο Tero Consulting λογότυπο International Union for Conservation of Nature λογότυπο